Begrijp de functie van hulpmiddelen bij leesbeperkingen

Je wilt inclusief publiceren, zodat je iedereen kan bereiken en iedereen mee kan doen. Ook mensen met een beperking. En wie blind of slechtziend is, of dyslexie heeft, gebruikt vaak hulptechnologie om te lezen. Bijvoorbeeld tekst-naar-spraak, een brailleleesregel of een loep. Pas wanneer je begrijpt hoe die hulptechnologie werkt, kun je publicaties écht aan de bron toegankelijk maken.

Waarom zou je moeten weten hoe hulptechnologie werkt?

Toegankelijke publicaties moeten goed functioneren, ook met hulptechnologie. Anders kan die technologie niet helpen. Pas dan kunnen ook mensen met een leesbeperking de regie krijgen over lezen en leren. Enkele voorbeelden:

• Een voorleesfunctie moet goed samenwerken met de inhoud. Als jouw publicatie geen echte tekst bevat maar een afbeelding daarvan, kan een computerstem niks voorlezen.
• Voor veel dyslectische lezers is het prettig als zij zelf het gewenste lettertype kunnen kiezen om een e-book te lezen.
• Functies moeten werken voor mensen. Het zou de omgekeerde wereld zijn als mensen zich moeten aanpassen of trucjes moeten toepassen om je publicatie te kunnen lezen.
• Teksten laten voorlezen, vergroten, tekstweergave aanpassen, teksten ondertitelen, dicteren, spraakbesturing. Dit soort ondersteunende functies zijn voortaan (en steeds vaker) overal aanwezig. Waarom? Omdat ze iedereen helpen.

Hoe pak je het aan?

• Ten eerste door richtlijnen voor toegankelijkheid op te volgen. Maar ook door de werking van hulptechnologie te leren begrijpen. Kijk bijvoorbeeld eens met iemand mee die technologische hulpmiddelen gebruikt. En gebruik zelf een keer hulptechnologie om te lezen en leren.
• Verdiep je in een schermlezer. Ze zitten standaard in besturingssystemen. Mensen met een ernstige visuele beperking gebruiken deze niet alleen om de inhoud te laten voorlezen. Ook voor hetgeen dat verborgen en achter de schermen in de code staat. Voor wie de code onderzoekt is dat een cadeau: je krijgt het op een presenteerblaadje.
• Laat teksten met hulptechnologie voorlezen. Dan hoor je bijvoorbeeld of de volgorde logisch is. Ook ontdek je wat het betekent om alles na elkaar te beluisteren, zonder te weten wat nog volgt. Dat is totaal anders dan in één oogopslag kunnen kiezen wat je wil gaan lezen.