Bij Uitgeverij Deviant zit toegankelijk publiceren in het DNA

Toegankelijk publiceren al jaren onder de aandacht

De educatieve uitgeverijen die alles in eigen huis ontwikkelen en publiceren zijn schaars in Nederland, maar ze bestaan wel degelijk. Uitgeverij Deviant is zo’n uitgeverij waar alles onder één dak plaatsvindt. Naast het schrijven en vormgeven van lesmethodes en de ontwikkeling van een digitale leeromgeving en educatieve games is er al jaren aandacht voor toegankelijk publiceren aan de bron. Tijd voor een artikel.

“Het kunnen bieden van goed lesmateriaal staat bij ons voorop. Wij vinden het belangrijk dat elke leerling of student goed onderwijs kan volgen, daarom maken wij onze nieuwe lesmaterialen zo toegankelijk mogelijk. Als je wacht op wetgeving ben je misschien te laat en achteraf lesmateriaal toegankelijk maken kost veel meer tijd,” aldus Jos Brouwer, adjunct directeur uitgeverij Deviant.

Toegankelijk lesmateriaal publiceren

Uitgeverij Deviant en Stichting Dedicon werken al langer samen aan goede oplossingen voor leerlingen met dyslexie. De uitgeverij is inmiddels ervaren in het ontwikkelen van toegankelijk lesmateriaal en neemt actief deel aan de kennissessies vanuit de Mediafederatie. Daarnaast is er op internet veel informatie te vinden over toegankelijk publiceren en tools en checkers om het lesmateriaal te controleren.

Jan Altevogt, uitgever digitaal: “We vinden het belangrijk dat ook ons digitale lesmateriaal voor alle leerlingen en studenten, met of zonder handicap of beperking, toegankelijk is. Toegankelijkheid is belangrijk thema binnen ons bedrijf en vanaf de start van de bouw van ons nieuwe digitale leeromgeving Studiereader (in 2019) hebben we er structureel aandacht aan besteed. We gebruiken toegankelijkheid als een soort hygiëneregel die helpt bij het aanbrengen van structuur in onze digitale omgeving en dat is prettig voor iedereen.”

Goede basis voor toegankelijkheid

Bij de ontwikkeling van Studiereader zette Uitgeverij Deviant grote stappen op het gebied van toegankelijkheid. Deze eenmalige investering in het platform werpt nog steeds zijn vruchten af. Door de structuur en manier van navigeren is een goede basis gelegd voor toegankelijkheid. De leeromgeving is geschikt voor screenreaders en met behulp van skiplinks vinden bezoekers snel en makkelijk de weg naar de juiste titel/boek/lesmateriaal.

In veel educatief lesmateriaal wordt gebruikgemaakt van visuele opdrachten en is het toegankelijk maken van lesstof soms niet mogelijk. Zo moeten studenten of leerlingen figuren in rekenopdrachten visueel kunnen interpreteren. Hier kun je moeilijk alternatieven voor bedenken. Anderzijds zijn er bij het lesmateriaal voor Nederlands soms opdrachten met afbeeldingen van bronartikelen waarbij de voorleesfunctie niet automatisch werkt. Dit is op te lossen, maar is wel bewerkelijk. Om die reden worden naast ICT en vormgeving bij Uitgeverij Deviant ook redacteuren betrokken, zodat er bij de start van een nieuwe productie/titel al direct rekening wordt gehouden met toegankelijkheid.

“Door alle schrijvers en ontwikkelaars te betrekken bij het toegankelijker maken van onze leermiddelen, is dit echt gaan leven binnen de organisatie,” vertelt Maurits van der Mersch, voorlichter Nederlands bij Uitgeverij Deviant. “Collega’s zijn enthousiast en enorm gemotiveerd na de workshop ‘toegankelijk publiceren aan de bron’. Toegankelijkheid zit inmiddels in ieders DNA.”

Toegankelijk publiceren inmiddels normaalste zaak

Bij Uitgeverij Deviant zijn de lijnen kort en is toegankelijkheid inmiddels de normaalste zaak van de wereld. Voor uitgevers die werken met externe auteurs is structurele aandacht voor toegankelijkheid iets ingewikkelder te implementeren, maar zeker niet onmogelijk. Op Inclusiefpubliceren.nl staan tientallen tips en praktische voorbeelden om zelf te starten met toegankelijk publiceren aan de bron.