Afbeeldingen zien zonder te kijken

Afbeeldingen kunnen meer zeggen dan woorden. Ze illustreren, verfraaien, verleiden en ontroeren. Ze kunnen ook in één oogopslag informeren of aanzetten tot actie. Denk aan een topografische kaart, een foto bij een nieuwsartikel of het icoontje van een downloadknop. Maar niet iedereen kan de relevante informatie in afbeeldingen (goed) waarnemen. Wie afbeeldingen niet (goed) kan waarnemen mist soms cruciale informatie. Daarom is het nodig afbeeldingen toegankelijk te maken. Bijvoorbeeld door afbeeldingen hoorbaar of voelbaar te maken.

Beeld beschrijven

Een afbeelding hoorbaar of voelbaar maken doe je door het beeld te beschrijven. Op deze manier zet je beeld om in tekst. En tekst kun je hoorbaar maken. Bijvoorbeeld met hulpsoftware die deze tekst voorleest. Of je kunt een beeldbeschrijving voelbaar maken, bijvoorbeeld door een brailleleesregel aan te sluiten op je computer, waarmee de beschrijving kan worden gelezen. Nu kunnen ook mensen met een visuele beperking de afbeelding zien zonder te kijken.

Maar niet alleen mensen met een visuele beperking hebben baat bij een beeldbeschrijving als alternatief voor een afbeelding. Op het moment dat je een infographic op je telefoon wilt bekijken is het wellicht toch handiger om de beschrijving te lezen in verband met het formaat van je scherm. Ook als je een slechte internetverbinding hebt en afbeeldingen niet laden is een alternatief voor de afbeeldingen handig. Gebruikers zijn in dit geval situationeel beperkt en profiteren van het alternatief. Ook mensen met een cognitieve beperking kunnen gebruik maken van een beeldbeschrijving. Bijvoorbeeld om een afbeelding beter te begrijpen, te snappen wat het doel is van een afbeelding of wat de essentie is van wat afgebeeld wordt. Het helpt ze tot de kern van de afbeelding te komen zonder afleiding of andere cognitieve uitdagingen. Daarnaast helpen beeldbeschrijvingen ook mee aan de SEO van een website. Hoe beter en doeltreffender de beeldbeschrijving, hoe beter deze (samen met je website) rankt in zoekresultaten van zoekmachines zoals Google of Bing.

Toevoegen van een beeldbeschrijving

Een beeldbeschrijving toevoegen kan op drie manieren:

1. Via een tekstalternatief
2. Via een lange beeldbeschrijving
3. Of via de context van de afbeelding

De manier die je kiest heeft invloed op wie toegang heeft tot de afbeelding. Sommige methodes maken de beschrijving alleen beschikbaar voor mensen die gebruik maken van hulpsoftware zoals schermleessoftware of brailleleesregels. Bij andere methodes profiteren ook mensen in een situationele beperking of mensen met een cognitieve beperking mee.

Controleren van beeldbeschrijving

Als je in een website, document of publicatie wilt controleren of er beeldbeschrijvingen zijn, moet je op de bovengenoemde drie plekken kijken of er een beeldbeschrijving aanwezig is. Behalve de beschikbaarheid van afbeeldingen, moet je ook controleren of de inhoud van de beeldbeschrijving volstaat.

Inhoud van een beeldbeschrijving

De inhoud van de beeldbeschrijving wordt bepaald door onder andere functie, doelgroep en plek van de afbeelding. Sommige beeldbeschrijvingen zijn makkelijk te maken; auteurs, redacteuren en vormgevers kunnen met enkele handvatten voor een beeldbeschrijving al snel uit de voeten. Andere afbeeldingen zijn complexer en lastiger te beschrijven. Hoe beschrijf je bijvoorbeeld afbeeldingen in een prentenboek? Of afbeeldingen in een educatieve publicatie? Soms is veel kennis en expertise nodig om dan tot een goede beeldbeschrijving te komen.

Officiële richtlijnen & bronnen

Natuurlijk wil je je website, documenten of publicaties toegankelijk maken voor mensen met een visuele beperking, in een specifieke situatie of met cognitieve beperking. Daarnaast is (of wordt) het veelal verplicht. In artikel Wat zegt de WCAG 2.1 over afbeeldingen staat omschreven in welke gevallen een alternatief voor beeld verplicht is en welke uitzonderingen er zijn. Echter, ook al voldoe je aan de WCAG, dan nog kan het zijn dat een afbeelding onvoldoende toegankelijk is. Onderaan in deze pagina vindt je bronnen voor verdieping. Ook zijn er (online, gratis) trainingen over dit onderwerp. Of raadpleeg een Snelstartgids zoals Doe Mee! (PDF, nieuw venster), waarin dit en meer gerelateerde onderwerpen aan de orde komen.

Heb je nog specifieke vragen? Behoefte aan verdieping, advies of expertise? Neem contact op en we zoeken het juiste antwoord, de juiste expert of bron voor je op.